Χαλβάς παραδοσιακός με αλεύρι

Υλικά:
1 κούπα λάδι
2,5 κούπες αλεύρι
2 κούπες ζάχαρη
4 κούπες νερό
Λίγη κανέλα

Ο χαλβάς, ήταν για το χωριό μας το πρόχειρο γλυκό και το πιο συνηθισμένο, αφού απαιτούσε 2-3 βασικά υλικά που τα διέθετε κάθε νοικοκυριό. Άλλωστε στη τοπική μας παράδοση, δεν έχουμε μεγάλη ποικιλία γλυκών. Η παρασκευή του, εθιμικά ταυτίζεται με τον ερχομό στο σπίτι από το λιοτρίβι του φρέσκου λαδιού κατά τα τέλη Νοέμβρη. Είναι ένα μικρό έθιμο που τηρείται ακόμα και σήμερα. Επίσης όταν ήθελαν να γιορτάσουν κάτι έκτακτο ή γιατί, έτσι τους ερχόταν επιθυμία για γλυκό έφτιαχναν πολύ γρήγορα λίγο χαλβά για άμεση κατανάλωση. Μοσχοβολούσε όλο το σπίτι και όλη η γειτονιά. Πάντως δεν το προσέφεραν ποτέ σε «γιορτοφόρια» (ονομαστικές γιορτές) γιατί θεωρείτο πολύ πρόχειρο. Κατά τα έθιμα της περιοχής, όταν πέθαινε κάποιος έπρεπε να φτιάξουν ένα γλυκό στο σπίτι του πριν «τα σαράντα» του και να είναι σκούρου χρώματος. Σ’ αυτή τη περίπτωση έφτιαχναν χαλβά.
Μετά τα λαογραφικά μας στοιχεία ας πάμε στην εκτέλεση που έχει ως εξής:
Βάζουμε στη φωτιά ένα ρηχό σκεύος(π.χ. βαθύ τηγάνι) ή κατσαρόλα (ότι μας βολεύει καλύτερα) με το λάδι και μόλις κάψει ρίχνουμε το αλεύρι. Προσέχουμε το μίγμα να μην είναι αραιό. Αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο αλεύρι ακόμα. Ανακατεύουμε συνεχώς με μια ξύλινη κουτάλα για να μην κολλήσει το μίγμα στον πυθμένα και καεί. Το καβούρντισμα διαρκεί περίπου μισή ώρα αναλόγως τι χρώμα θέλουμε να του δώσουμε. Κάποιες νοικοκυρές τον έφτιαχναν πολύ σκούρο το χαλβά και άλλες τον έφτιαχναν «ξανθό». Το χρώμα οφείλεται στη διάρκεια του καβουρντίσματος.
Στο μεταξύ ετοιμάζουμε ένα σιρόπι με νερό και ζάχαρη. Μόλις κρίνουμε ότι καβουρντίστηκε αρκετά κατεβάζουμε το σκεύος από τη φωτιά, ρίχνουμε μέσα το σιρόπι λίγο-λίγο και με πολλή προσοχή γιατί πιτσιλίζει και μπορεί να καούμε ενώ ανακατεύουμε συνεχώς. Το μίγμα αυξάνεται μετά απ’ αυτό και, αφού κρυώσει λίγο, είναι έτοιμο να το πλάσουμε. Χρησιμοποιούμε δυο κουτάλια κατά αντίθετη φορά, κλείνουμε μέσα τους ποσότητα του μίγματος, πιέζουμε, πέφτει το περίσσευμα και η ποσότητα που απομένει, ένας μικρός κύλινδρος είναι το γλυκό μας το οποίο τοποθετούμε με ωραία σειρά σε μια πιατέλα. Μπορούμε να το πλάσουμε και με τα χέρια. Κατόπιν πασπαλίζουμε με λίγη ζάχαρη και κανέλα. Τρώγεται ζεστό και κρύο.
Παρά τη ποικιλία των γλυκών που κυκλοφορούν σήμερα το παραδοσιακό αυτό χαλβά τον τιμούμε καταλλήλως πολλοί συμπατριώτες.

28/6/2010
Μαρίνα Διαμαντοπούλου-Τρουπή

Ανανέωση άρθρου 21/1/2020

Σημαντικές παρατηρήσεις:

Η συνταγή μαζί με την φωτογραφία έχει αναρτηθεί από το 2010 στην ιστοσελίδα μας. Από τότε έχει δημοσιευτεί σε πολλές σελίδες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αλλαγμένο λίγο το κείμενο και με την ίδια φωτογραφία ως η πρωτότυπη συνταγή. Δηλαδή δίνουν την συνταγή και δεν μπαίνουν στον κόπο να την φτιάξουν, να την φωτογραφήσουν και να βάλουν την δική τους φωτογραφία, αλλά ούτε βεβαίως να αναφέρουν την πηγή.

Επίσης παρατηρείται το φαινόμενο να θέλουν να την παρουσιάσουν ως τοπικό γλυκό ενός μόνο χωριού της Γορτυνίας, βάζοντας το σχετικό επίθετο μπροστά. Δεν είναι έτσι. Αυτό το απλό γλυκό, παραδοσιακά ανήκει σ’ όλη την Γορτυνία, Αρκαδία και την Κεντρική Πελοπόννησο, ίσως και αλλού. Στην Γορτυνία πιο πολύ γιατί ήταν μια φτωχή περιοχή και δεν είχε πολλές επιλογές. Ακόμα κι αυτόν τον απλό χαλβά με πολύ οικονομία τον έκαναν, γιατί δεν παρήγαγαν αρκετό λάδι.

Οι παρατηρήσεις αυτές αναρτήθηκαν γιατί με τις συνταγές που δίνουμε δεν έχουμε σκοπό απλά για να μαγειρέψουμε, αλλά κοινοποιήσουμε όλα τα πολιτισμικά στοιχεία που είναι συνυφασμένα με την παραδοσιακή μαγειρική ενός τόπου.

Γι αυτό, παρακαλούμε, οι φίλοι επισκέπτες της σελίδας μας να σέβονται το περιεχόμενο της και αν τους αρέσει κάτι και θέλουν να το κοινοποιήσουν, ν’ αναφέρονται στην πηγή.

Ευχαριστούμε πολύ

Μαρίνα Διαμαντοπούλου-Τρουπή