Το μάζεμα της ελιάς 2012 – εικόνες από τη Γορτυνία

πηγή: http://m-diamantopoulou.blogspot.com

Αυτή την εποχή, το πανάρχαιο και συνάμα ευλογημένο δέντρο-η ελιά- δίνει στον άνθρωπο το καρπό του. Και με την επεξεργασία του καρπού βγαίνει το πολύτιμο ελαιόλαδο που αποτελεί μια από τις βασικότερες τροφές του.
Πριν αρκετά χρόνια οι μεγάλες παραγωγές ελαιολάδου υπήρχαν σε συγκεκριμένες πεδινές περιοχές της Ελλάδας, όμως η καλλιέργεια της ελιάς επεκτάθηκε κι έτσι ακόμα και ημιορεινές περιοχές σήμερα παράγουν πολύ ελαιόλαδο.
Σ’ αυτή τη περίπτωση υπάγεται και η Γορτυνία, όπου στις ημιορεινές ζώνες της, δηλαδή στις ενότητες Ηραίας και Τροπαίων, πλήθυναν οι ελαιώνες αλματωδώς τα τελευταία χρόνια και εγκαταλείφτηκε η κτηνοτροφία, η οποία ήταν σε αντιπαλότητα για μεγάλη χρονική περίοδο με τις ελαιοκαλλιέργειες, ώσπου τελικά επικράτησαν οι δεύτερες.
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ελαιόδεντρων κατοικούν στα αστικά κέντρα και βρίσκονται μακριά από τα χωριά, όμως από τα μέσα Νοεμβρίου επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη με αφορμή τις ελιές και ξαναζωντανεύουν τα χωριά, οι κάμποι και οι λόφοι από τους ήχους του ραβδίσματος, τις φωνές, τα γέλια και τ’ αστεία. Που και που ακούγονται και οι ήχοι των πιο σύγχρονων βοηθητικών μέσων συλλογής.
Οι παλιότερες γενιές των περιοχών αυτών στερήθηκαν πολύ τη χρήση του ελαιολάδου γιατί πάντα το είχαν λιγοστό. Πολλοί ταξίδευαν ως τη Μεσσηνία να δουλέψουν στο ελαιομάζωμα και να πάρουν ως αμοιβή ελαιόλαδο.
Η συλλογή του ελαιοκάρπου είναι διαδικασία κουραστική, αλλά το αποτέλεσμα αποζημιώνει.
Οι εικόνες που ακολουθούν είναι από τη Κοκκινοράχη Γορτυνίας.

Ελιά περίπου 100 χρόνων. Παλιά, είχε πέντε-έξι τέτοιες ελιές η κάθε οικογένεια και έβγαζε το λάδι της χρονιάς.
Από τις νεοφυτεμένες ελιές των τελευταίων χρόνων.

Στη πυκνή φυλωσιά της ελιάς διακρίνεται μια εγκαταλελειμμένη φωλιά πουλιών. Τα πουλάκια έχουν πετάξει!
Διάφορες ποικιλίες ελιάς….όλων των χρωμάτων και προελεύσεων…. ντόπιες, καλαματιανές, μεγαρίτικες…..
…. έχουν φυτευθεί στα χωράφια που κάποτε παρήγαγαν σιτάρι, κριθάρι κ.λ.π…..
 ….όλες καταλήγουν στα πανιά συλλογής, όπου καθαρίζονται και συσκευάζονται για το ελαιοτριβείο
 Διακοπή για κολατσιό. Το πιο απλό φαγητό σ΄αυτές τις συνθήκες είναι απολαυστικό και νόστιμο.
 Η γέρικη ελιά προσπαθεί να “ξανανιώσει”!
 Καθάρισμα από τα κλαδιά και τα φύλλα.
Απέναντι, στη ρίζα του βουνού, βόσκει  κοπάδι με γιδοπρόβατα!
Ναι, υπάρχει ακόμα λιγοστή κτηνοτροφία!
Είναι η μοναδική χρονική περίοδος μέσα στο έτος όπου τα χωράφια γνωρίζουν τέτοια κίνηση.
 Κι επειδή είναι μήνας Νοέμβριος, η λιακάδα δεν κρατεί πολύ!
Ο ουρανός γέμισε σύννεφα και δεν αργεί να έρθει η βροχή!
Βράδιασε και βρέχει! Τα σακιά με τις ελιές φορτώνονται στο φορτηγάκι και επιστρέφουμε!

  Κάποιοι πρόφτασαν, μάζεψαν τις ελιές, έβγαλαν το λάδι και …κατά πως συνηθίζεται παραδοσιακά έφτιαξαν χαλβά και μας κέρασαν! Συνηθίζεται στα χωριά της Γορτυνίας με το φρέσκο λάδι να φτιάχνουν χαλβά με αλεύρι ή τηγανίδες. Ο χαλβάς γίνεται με τέσσερα απλά υλικά: λάδι, αλεύρι, νερό, ζάχαρη. Και με την ευχή:  Καλοφάγωτο το λάδι!

22 Νοέμβρη 2012
Μαρίνα Διαμαντοπούλου-Τρουπή